Ya siz aynı rüyayı sık sık gördüğünüz dönemler oldu mu? Rüyalarınızda kendinizi çok sürükleyici bir filmin içindeymiş gibi maceradan maceraya koşarken bulduğunuz oldu mu? Rüyalar çok garip bir şekilde bilinçaltının getirilerilerinden oluşmaktadır. Freud bu konuda "Rüyaların bilinç altının aynası gibidir ve unutulması gereken gerçekliklerin başka türlü gösterildiği sembollerdir" diye dile getirmiştir.
Rüya nedir? Neden rüya görürüz?
Rüya; uyku sırasında hislerimizin, algılarımızın ve imajlarımızın öyküye benzer şekilde karşımıza çıkmasından oluşur. Bazı isteklerin, arzuların ve tutkuların farkına varmamız bizim için oldukça sıkıntı yaratan bir olgulardır. Örneğin birine karşı şiddet uygulamanın düşüncesi bile rahatsız edici ve suçluluk uyandırcı bir eylemdir. Bu duygular zihnin bir sansür mekanizması içinde hareket etmesini sağlar. Bu mekanizma bizi kaygılandıran, suçluluk yaratan ve tehdit eden düşünceleri engelleyen bir baskılama sistemi sayesinde günlük hayattaki davranışlarınımızı etkiler. Bu sansür sistemi uyku esnasında gevşeyerek farkına varmadığımız duygu ve düşünceler açığa çıkması için çabalar. Yin Fruda dediği gibi "Cinsellik ve Saldırganlık İnsan Doğasının Bir Parçasıdır" suçluluk uyandıran, endişe veren, gizli arzularımız, düşüncelerimiz, uyku esnasında rüyalarımızda sembolleşerek ortaya çıkmaktadır. Burada sembolden kasıt, rüyada görülen şeyin kendinden farklı bir imajla görünmesidir. Örneğin; rüyada kişi kendini başkası algılayabilir. Bu şekilde kaygılar, suçluluk duyguları ve tehdit edici düşünceler rüyada sembolleşerek tanınmaz bir şekle dönüşür ve bizi rahatsız etme boyutundan çıkar. Neticede o siz degilsiniz mesajını verir. Rüyalarda bu istekler açığa çıkıp doyum sağladığı için, rüyalar hem iyileştiricidir hem de uykumuzun sağlıklıkli ilerlemesini sağlar.
Yakın zamanda yapılan çalışmalar, rüyaların yaşantımızın bir devamı olduğununu öne sürülmektedir. Uyanıkken sahip olduğumuz düşünceleri, kaygıları, problemleri rüyalara yansıttığımız ortaya konulmuştur. Bunun paralelinde rüyaların kişisel-duygusal sorunların çözümü, sanatsal yaratıcılığı tetiklemek gibi farklı işlevleri olduğunu da göstermektedir. Rem evresinde bilgiler toplanıp rüyanın görüldüğü evre uykunun REM evresi olarak adlandırılır. Yapılan araştırmalarda, uykunun bu evresinde aynı zamanda gün içinde alınan bilgilerin depolandığı ve kodlandığı ortaya konulmuştur. Okulda öğretmenlerin, evde annelerin, öğrencilerin iyi uyumasını istemelerinin nedeni de aslinda bu depolama sistemi yüzündendir.
Peki Neden Kabus Görmekteyiz?
Kabus ya da kötü rüyalar, tartışma, ayrılık gibi stresli dışsal olaylar sonrasında ortaya çıkmaktadır. Bunun yanında kişinin kendisiyle ilgili kabul etmekte zorlandığı özellikleri de olumsuz rüyalarda ortaya çıkan semboller kabul edemediği olguları kabuslarda açığa çıkar. Aslında olumsuz rüya ve kabuslar bizim için uyarıcı ve rüyalarda bu duyguların açığa çıkması stres seviyesinin dengelenmesi anlamına gelmektedir. Travmatik olaylar sonrasında veya kaygı bozuklukları gibi psikolojik rahatsızlıklarda da olumsuz rüyalarla sık sık karşılaşılır.
Neden Aynı Rüyayı Tekrar Görmekteyiz?
Duygusal problemleri olan, ilişki sorunları yaşayan kişiler sık sık aynı rüyayı gördüklerini belirtmektedir. Yaşamlarına dair korku ve endişeleri rüyalarında ortaya çıkmaktadır. Tekrarlayıcı rüyalar bir yandan onarıcı özelliklere sahiptir. Tekrarlayan rüyayı neden gördüğünüzü anlamaya çalışmanız kendi sorunlara bakış açınızı kavramanıza olanak sağlayacaktır. Ayrıca nasıl bir çözüm istediğiniz konusunda da bilgiye ulaşmanıza yardımcı olacaktır.
Herkes Rüya Görüyor mu?
Bazı kişiler sabahları rüyalarını hatırlamadıklarını söylemelerine rağmen aslında herkes rüya görmektedir. Uyandıktan kısa bir süre sonra, gördüğümüz rüyayı unuttuğumuz için rüya görmediğimizi sanırız. Bizi rahatsız eden duygu ve düşünceler baskılandığı için de hatırlamamamız gayet normaldir. Çünkü bazı rüyalar hatırlanmaması gereken öğeler içerir. Bu sembollerin bilinç altında kalması birey için daha sağlıklı olacaktır.
