İstanbul'daki metro istasyonlarında güvenlik görevlisi sayısının az olması, özellikle sabah ve akşam saatlerinde artan yolcu yoğunluğu nedeniyle x-ray cihazlarında sinyal veren her yolcuya el dedektörü ile üst araması yapılmaması güvenlik zafiyetine neden olabiliyor.
Kadıköy-Tavşantepe metrosunda tartıştığı kadın yolcuya bıçak çekip, tehdit ve hakaret edilmesi olayında, zanlı Emrah Y.'nin metroya herhangi bir güvenlik engeline takılmadan bıçakla bindiğinin ortaya çıkması "güvenlik açığı" tartışmalarını gündeme getirdi.
İstanbul'daki metro istasyonlarının girişlerinde birçok güvenlik önlemi uygulanıyor. İstasyon girişlerinde güvenlik görevlileri bulunurken x-ray cihazı ile boy dedektörleri de kullanılıyor. Boy dedektörü, vücuttaki metal yoğunluğu nedeniyle sinyal verdiğinde çoğu zaman güvenlik görevlileri tarafından el dedektörü ile yolcuların üst araması yapılmıyor. Bu da Türkiye'nin gündemine yerleşen bıçaklı olayda olduğu gibi yolcuların herhangi bir kesici veya delici cisimle metroya binebilmelerine neden oluyor.
AA muhabirlerinin gözlemlerine göre, Taksim'daki metro istasyonunda bulunan x-ray cihazları düzenli olarak çalışıyor. Kadıköy-Tavşantepe metrosundaki olaydan sonra, istasyondaki güvenlik görevlisi sayısının arttırıldığı, bu sayının 2 ila 3 arasında değiştiği, görevlilerin istasyona giren yolculara tek tek baktığı gözlendi.
M1A Yenikapı-Atatürk Havalimanı ile M1B Yenikapı-Kirazlı Metro hattında, yer altı duraklarında x-ray cihazları bulunurken yer üstündeki bazı duraklarda ise böyle bir cihaza rastlanılmadı.
Bazı duraklarda x-ray cihazı sinyal vermesine rağmen yolcuların istasyona girdiği, cihazın başında güvenlik görevlisinin olmadığı, cihaz bulunmayan Zeytinburnu durağına gelen yolcuların ise İstanbul Kart ile turnikeden geçtikten sonra metrolara bindiği görüldü.
Kadıköy-Tavşantepe arasındaki metro istasyonlarında turnikelerden sonraki alanda bulunan x-ray cihazlarının aktif olduğu gözlenirken çoğu istasyonda birer güvenlik görevlisi bekliyor. Metale duyarlı x-ray cihazlarının, üzer bozuk para, anahtar ve kemer gibi cisim bulunan yolcular geçtiğinde sinyal verdiği ancak buna rağmen bu kişilerin üst taramasının yapılmadığı gözlendi.
"İstasyonların yoğun olduğu saatlerde kontrol noktaları ve personel sayısı artırılmalı"
Özel Güvenlik Teşkilatı Mensupları Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Cengiz Kıvılcım, AA muhabirine yaptığı açıklamada, güvenlik görevlilerinin bir yasa çerçevesinde yetkilendirildiğini, x-ray cihazları ile birtakım teknik donanımları kullanabilecek yetkinlikte olduklarını ancak "sadece turnikeden geçen yolcuların bilet kontrolünü yapıyor" algısının oluştuğunu söyledi.
Kıvılcım, güvenlik görevlilerinin bilet kontrolünden ziyade yolcuların mal ve can emniyetini korumaya yönelik görev yapması gerektiğini belirtti.
Bıçaklı saldırganın metroya binebilmesinin güvenlik zafiyeti doğurduğuna dikkati çeken Kıvılcım, "Metroların ana giriş noktalarından itibaren birtakım önlemler alınmak suretiyle bu tür girişimler engellenebilir. Kontrol noktalarındaki güvenlik görevlileri bilet kontrollerini yapacaktır ancak yolcular gerek kapı dedektörleri gerek x-ray cihazlarından geçerken gerekse de el dedektörleriyle tarama yaptıklarında herhangi bir suç unsuruna rastlarlarsa mutlaka müdahale etmeleri gerekir. Sabah ve akşam saatlerindeki yoğunluklar da dikkate alınarak kontrol noktalarının ve güvenlik personeli sayısı artırılmalıdır." diye konuştu.
"Güvenlik görevlilerine verilen 100 ila 120 saatlik eğitimler yeterli değil"
Kıvılcım, metro istasyonlarında güvenlik tedbirleri için kullanılan x-ray cihazlarında metal ile yanıcı ve parlayıcı maddelere karşı birtakım kodlar olduğunu, bunlar ekranda görüldüğünde müdahale edilmesi gerektiğini anlattı.
Kapı dedektörlerinin metali algılandığında sinyal verdiğini kaydeden Kıvılcım, güvenlik görevlilerin aldığı eğitimlere ilişkin şu bilgileri verdi:
"Güvenlik görevlileri 100 ila 120 saat arasında bir eğitim alıyorlar. Bunun içerisinde güvenlik sistemleriyle ilgili ders konuları da var. Ancak bu eğitimlerin yeterli olduğunu düşünmüyoruz. Bu eğitimlere mutlaka hizmet içi eğitimlerle takviye yapılması gerekiyor. Özellikle havalimanı veya metro ve tren istasyonlarında görevli arkadaşlarımıza x-ray cihazı kullanımına yönelik ek eğitimler veriliyor. Bu eğitimlerle görevliler birinci etapta cihazın hangi cisimlere karşı duyarlı olduğunu, üzerinde silah ye da bıçak bulunduran biriyle karşılaştığında buna nasıl müdahale etmesi gerektiğini öğreniyorlar."
"Vagonlarda devriye hizmetini ifa edecek en az 2 görevli bulundurulmalı"
Kurumların maliyet hesabı yaparak güvenlik personeli sayısını az tutması ve teknik cihazları güvenlik görevlilerinin hizmetine sunmamasının güvenlik zafiyetine yol açtığını dile getiren Kıvılcım, "Maliyet hesabı yapılmadan ve personel sayısı azaltılmadan, istasyonun risk analizi yapılmak suretiyle gerektiği kadar personel istihdam edilmelidir, sayı düşürülmemelidir. X-ray cihazı, kapı dedektörü, el dedektörleri gibi cihazların bakımları sürekli yapılmalı, sayıları artırılması gerekiyorsa artırılmalı. Vagonların içerisinde devriye hizmetini ifa edecek en az 2 görevli bulundurulmalı." değerlendirmesini yaptı.
Kıvılcım, belediyeler veya metro işletmecileri tarafından güvenlik görevlilerin kullandığı jop ile kelepçe gibi cihazların hoş görünmediği için üzerlerinde bulundurmamalarının istendiğini belirtti.
Güvenlik görevlisinin hem yolcuların can ve mal emniyetini korumak hem de kendini savunmak için teçhizatlara ihtiyaç duyduğunu ifade eden Kıvılcım, bunlar olmadan görevlinin bir olaya müdahale etmesinin zor olacağını sözlerine ekledi.
İBB'den konuyla ilgili yapılan açıklamada, Metro İstanbul'da toplam 189 istasyon, bu istasyonlarda toplam 1711 güvenlik görevlisi bulunduğu belirtildi.
Açıklamada, tüm istasyonlarda 8 bin 530 güvenlik kamerası olduğu aktarılarak, şunlar kaydedildi:
"Metro alanlarına giren her bir yolcu, 8 kez kameralarda görüntülenebiliyor. Güvenlik görevlilerinin çalışmaları ise özel güvenlik kanununa göre düzenleniyor. İstasyonlarda toplam 302 kapı dedektörü, 339 da el dedektörü bulunuyor."
