İstanbul
Geçen hafta ABD Merkez Bankası (Fed), aylık tahvil alımlarının azaltılması (tapering) hızını ikiye katlayarak 30 milyar dolara çıkarırken, gelecek yıl için en az 3 faiz artırımına işaret etti. Fed'in beklenenden "şahin" algılanan tutumunu, İngiltere Merkez Bankası'nın (BoE) 15 baz puanlık sürpriz faiz artırımı takip etti. Hafta içinde faiz kararını açıklayan birçok gelişmekte olan ülkenin de şahin duruş sergilemesi dikkati çekti. Bu süreçte Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve Japonya Merkez Bankası (BoJ) ise Omicron varyantına yönelik endişeler nedeniyle piyasalara desteğin sürdürüleceği mesajını vererek "güvercin" tarafta yer aldı.
Yeni haftanın ilk gününde Çin Merkez Bankası (PBoC) da Nisan 2020'den bu yana ilk kez faiz indirimine giderek, politika faizi olarak baz alınan kredi faiz oranını 5 baz puan azalttı ve yüzde 3,80'e çekti. Bankanın söz konusu hamlesi, geçen hafta piyasaya zorunlu karşılık adımı ile 1,2 trilyon Çin yuanı likidite enjekte etmesinin ardından geldi.
Analistler, enflasyondaki yükselişin beklenenden daha uzun süreceği endişelerinin merkez bankalarının sıkı para politikalarına geçiş sürecini hızlandırdığını belirterek, diğer taraftan yayılımı ivme kazanan Omicron varyantının ekonomilere etkilerine yönelik belirsizliklerin gündemde kalmaya devam ettiğini söyledi.
Açıklanan kararların ve sözle yönlendirmelerin, yatırımcıların para politikalarının gelecek yılki seyrine ilişkin beklentilerini netleştirdiğine işaret eden analistler, daha da şahinleşen para politikası kararlarına ilk başta tepki vermeyen piyasalarda haftanın son işlem gününde satışların derinleştiğini, bu hafta azalan makroekonomik veri gündemi ve Noel tatiline girilecek olması nedeniyle dengelenme çabasının öne çıkacağını kaydetti.
Bu hafta Avrupa ve yurt içinde veri gündeminin sakin olduğu görülürken, ABD'de yarın cari denge, çarşamba günü 3. çeyrek büyüme ve perşembe günü dayanıklı tüketim malı siparişleri, haftalık işsizlik başvuruları ve tüketici güven endeksi takip edilecek. Cuma günü ise İngiltere, Almanya ve ABD başta olmak üzere birçok ülke piyasaları Noel tatiline girecek.
Söz konusu gelişmelerle cuma günü New York borsasında satış ağırlıklı bir seyir izlenirken, Dow Jones endeksi yüzde 1,48, S&P 500 endeksi yüzde 1,03 ve Nasdaq endeksi yüzde 0,07 değer kaybetti. Haftalık bazda kayıplar S&P 500 endeksinde yüzde 1,94, Nasdaq endeksinde yüzde 2,95 ve Dow Jones endeksinde yüzde 1,68 düzeyinde gerçekleşti. Dolar endeksi cuma günkü hızlı yükselişinin etkisiyle geçen haftayı yüzde 0,6'lık artışla 96,7 seviyesinden kapatmasının ardından yeni haftaya yatay başladı. ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi ise geçen haftanın ikinci yarısında başlayan düşüşünü yeni haftaya da taşıdı ve yüzde 1,37'nin altına inerek son iki haftanın en düşük seviyesini gördü.
Avrupa tarafında, geçen hafta ECB ve BoE'nin para politikası kararlarının yanı sıra sıkılaştırılan salgın tedbirleri, yükselişe geçen doğal gaz fiyatları ve büyüme beklentilerinde aşağı yönlü revizyonlar takip edildi. Öte yandan cuma günü açıklanan araç satışlarının kasımda sert düşüş göstermesinin ardından otomotiv sektör hisseleri öncülüğünde Almanya'da DAX endeksi yüzde 0,67 ve Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 1,12 gerilerken, İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,13 yükseldi. Endekslerin haftalık bazda ise ortalama yüzde 0,6 değer kaybetmesi dikkati çekti. Geçen hafta 1,1238'den kapanan avro/dolar paritesi, bugün yüzde 0,1'lik artışla 1,1250'den seyrediyor.
Asya'da PBoC'nin 20 ay sonra ilk kez faiz indirimine gitmesine karşın yeni haftanın açılışında Avrupa ve ABD endeks vadeli kontratlarındaki negatif görünüme paralel satış ağırlıklı bir seyir izleniyor. Kapanışa yakın Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6, Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,1, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,5 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 düşüşle seyrediyor.
Yurt içinde Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, iki haftalık aralıksız yükselişinin ardından cuma günü sert düştü ve günü yüzde 8,52 değer kaybıyla 2.084,47 puandan tamamladı. Satışların derinleşmesi ile cuma günü Borsa İstanbul'da endekse bağlı devre kesici siteminin iki kez aktifleştiği görüldü. Cuma günkü sert düşüşle endeksin haftalık bazdaki kazanımı yüzde 2,4'e geriledi.
Kur tarafında, geçen hafta politika faizini 100 baz puan daha indirerek yüzde 14'e çeken Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), döviz kurlarında görülen sağlıksız fiyat oluşumları nedeniyle piyasaya satım yönünde doğrudan müdahale etti. Bu gelişme sonrası geçen hafta 17,1 seviyelerinden 16,5'e kadar gerileyen dolar/TL, bugün bankalararası piyasanın açılışında 17,6684 ile zirvesini görmesinin ardından 17,2550 seviyesinde işlem görüyor.
Öte yandan Borsa İstanbul AŞ, cuma günkü sert düşüşün ardından bugün açığa satışa sınırlama getirdi. Buna göre BIST-50 endeksinde yer alan paylarda, bugün geçerli olmak üzere açığa satış işlemlerinde yukarı adım kuralının uygulanacağını duyurdu.
Analistler, küresel pay piyasalarında Omicron endişeleri ve yükselen enflasyon karşısında para politikalarında sıkılaşma döngüsünün hızlanmasının risk algısını artırdığını söyledi.
Geçen hafta cuma günü yurt içinde kar satışlarıyla başlayan düşüşün stop-loss (zarar-kes) emirlerinin tetiklenmesi ile ivme kazandığına işaret eden analistler, yatırımcıların sakin kalması ve panikle işlem yapmaması gerektiğini vurguladı.
Analistler, bugün veri gündeminin sakin olduğunu aktararak, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2.200 seviyesinin direnç, 1.975 puanın destek konumunda bulunduğunu bildirdi.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, ekim ayı uluslararası yatırım pozisyonu
10.00 Türkiye, kasım ayı yurt dışı Üretici Fiyat Endeksi
18.00 ABD, kasım ayı öncü göstergeler endeksi
